Vì sao da bị sạm đen nếu tiếp xúc với ánh nắng?

Da là cơ quan có diện tích lớn nhất trong cơ thể con người. Da của người trưởng thành trung bình có trọng lượng khoảng 4 kg. Da giúp bảo vệ cơ thể khỏi các chất gây ô nhiễm có hại trong không khí, nước và nhiều hóa chất mà chúng ta tiếp xúc hàng ngày. Da cũng thực hiện nhiều chức năng khác nhau. Nó giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể, cho chúng ta cảm giác và tổng hợp các chất cần thiết cho cuộc sống. Da còn là tấm áo bảo vệ, che chắn cơ thể cùng với chức năng thẩm mỹ. Trong hoạt động hàng ngày, da sạm đen vì nắng là điều thường gặp. Vì vậy, mỗi người cần có biện pháp bảo vệ da tốt nhất để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như vẻ đẹp bên ngoài.

Trước khi tìm hiểu vì sao da bị sạm nắng, bạn cần nắm rõ cấu tạo của da như thế nào. Da gồm có 3 lớp chính:
– Lớp trên cùng hay còn gọi là lớp biểu bì, đây là lớp da chúng ta có thể nhìn thấy bằng mắt thường và biện hiện màu sắc của da.
– Lớp giữa hay còn gọi là trung bì, chứa collagen và các sợi đàn hồi quan trọng. Chúng cũng có khả năng chống lại sự nhiễm trùng và tự sửa chữa những tổn thương da. Lớp trung bì và hạ bì cũng là nên chứa các mạch máu, dây thần kinh và các cấu trúc phức tạp.
– Lớp dưới cùng (mô dưới da), chủ yếu bao gồm axit béo liên kết da với cơ thể. Mô dưới da có chức năng dự trữ dinh dưỡng của cơ thể, cách điện và nâng đỡ lớp giữa và lớp trên cùng của da.

Các tế bào da trong lớp biểu bì liên tục sinh sản và đẩy những tế bào cũ lên trên bề mặt da của bạn – lớp vỏ của các tế bào da chết (lớp sừng). Có ba loại tế bào chính trong lớp biểu bì:
– Các tế bào cơ bản – các tế bào này nằm phía dưới lớp nền – là những tế bào mẹ, “sinh ra” các tế bào keratinocytes.
– Keratinocytes là những tế bào “con” đóng vai trò như chất kết dính của da, chiếm phần lớn lớp biểu bì.
– Khoảng 5% tế bào da trong lớp biểu bì là các tế bào đặc biệt được gọi là melanocytes, nằm ở dưới lớp biểu bì. Melanocytes tạo ra melanin – một dạng protein có màu nâu đậm thực hiện chức năng bảo vệ da khi tiếp xúc quá mức với bức xạ tia cực tím. Vì vậy, sự có mặt của melanin trong da là nguyên nhân gây ra tình trạng sạm nắng.Mỗi người đều có cùng số lượng tế bào sắc tố trong cơ thể – khoảng 50 triệu tế bào. Chúng sẽ tạo ra một lượng melanin nhất định dựa trên yếu tố di truyền, đó là lý do tại sao các dân tộc trên thế giới có màu da khác nhau. Ví dụ, da của người Mỹ gốc Phi có chứa nhiều melanin, tạo ra một màu đen hoặc nâu, trong khi người da trắng có ít melanin với màu da nhợt nhạt hơn.

Melanocyte có vai trò tạo ra melanin bất cứ khi nào bức xạ tia cực tím (UV) chiếu vào da. Do đó, chúng làm cho da sậm màu hơn để bảo vệ cơ thể khỏi sự nguy hiểm. Màu sắc của quá trình sạm nắng này phụ thuộc vào yếu tố di truyền và thời gian tiếp xúc với ánh nắng cực tím.

Bức xạ tia cực tím có thể ảnh hưởng đến da theo nhiều cách khác nhau. Với cường độ quá cao, nó có thể gây cháy nắng – da bị đỏ, bỏng rát hoặc vỡ các mạch máu nhỏ. Việc cháy nắng lặp lại nhiều lần được coi là yếu tố lớn nhất gây tổn thương da lâu dài, đó là lý do tại sao việc ngăn ngừa cháy nắng rất quan trọng.

Tia UVA và UVB đều có vai trò đặc biệt trong quá trình làm sạm da. Tuy nhiên UVB thôi thúc tế bào tạo sắc tố melaocytes sản xuất melanin nhiều hơn.

Nếu da phơi nhiễm với ánh nắng mặt trời trong điều kiện vừa phải, da của bạn sẽ bị sạm nắng. Ngược lại, nếu để da tiếp xúc với tia UV cường độ mạnh trong một thời gian dài, da sẽ bị cháy nắng (bỏng nắng) kéo theo hàng loạt các vấn đề như bong tróc da, lột da, Ung thư da. Da bị sạm nắng có thể ảnh hưởng sâu sắc đến vẻ đẹp thẩm mỹ, da cháy nắng lại vừa khiến da mất đi sự mịn màng, lại vừa gây ra những nguy hiểm cho sức khỏe.